Disfaji, gıdaların yutulmasında zorluklara neden olan tıbbi bir durumdur. Bu durum sinir veya kas problemlerinin bir sonucudur ve oldukça acı verici olabilir. Çoğunlukla yaşlı yetişkinleri ve bebekleri etkiler. Disfaji, altta yatan bir sağlık sorununun belirtisi de olabilir. Disfaji genellikle üç genel türe ayrılır. Şimdi yutma güçlüğünün belirtileri ve nedenleri hakkında ayrıntılara göz atalım.
Disfaji Türleri Nelerdir?
- Oral Disfaji: Bu tip, felç sonrası bazen yüzeye çıkabilen dil zayıflığından kaynaklanır.
- Faringeal Disfaji: Boğazdaki problemlerden kaynaklanır ve Parkinson hastalığı, felç veya amiyotrik lateral skleroz (ALS) gibi sinirleri etkileyen nörolojik problemlerden kaynaklanabilir.
- Özefagus Disfajisi: Özofagusta (yemek borusu) bir tıkanma veya tahriş nedeniyle bir sorun olduğunda ortaya çıkar. Bazı durumlarda, bu durumu tedavi etmek için cerrahi bir prosedür (ameliyat) gerekebilir.
Not: Yutma sırasında daha fazla ağrı yaşıyorsanız, odinofaji’den muzdarip olabilirsiniz. Ancak bazı kişiler aynı anda ikisine de sahip olabilir.
Disfaji belirtileri arasında yutma güçlüğüne ek olarak birkaç belirti daha vardır.
Disfaji Belirtileri Nelerdir?
Disfajiye bağlı belirti ve bulgular şunlardır:
- Yemeği yutarken boğulma hissi
- Yemeği yutarken öğürme veya öksürük
- Mide asidinin boğazdan geri gelmesi
- Mide ekşimesi
- Ağız sulanması
- Ses kısıklığı
- Tekrarlayan pnömoni
- Yemeğin boğazda veya göğüste sıkıştığını hissetmek
- Ağızdaki tükürük miktarını kontrol edememe
- Gıdaları çiğneme veya kontrol etmede zorluk
- Ani ve açıklanamayan kilo kaybı
Disfaji nedenleri arasında aşağıdaki gibi çeşitli potansiyel faktörler yer alabilir.
Disfaji Nedenleri Nelerdir?
Olası disfaji nedenlerinden bazıları şunlardır:
- Felç – Oksijen eksikliği nedeniyle beyin hücrelerinin tahrip olması
- Amyotrofik Lateral Skleroz (ALS) – İlerleyici nörodejenerasyona neden olan tedavi edilemez bir durumdur.
- Yemek Borusu Spazmı – Yemek borunuzun kaslarının anormal şekilde kasılmasına neden olur.
- Özofagus Halkası – Özofagusun küçük bir bölümünün daralması.
- Multipl Skleroz (MS) – Sinirleri koruyan miyelin kılıfın bağışıklık sistemi tarafından yok edilmesi.
- Parkinson Hastalığı – Motor becerilerinizi bozabilecek dejeneratif bir nörolojik hastalık.
- Radyoterapi gibi tıbbi tedaviler
- Skleroderma – Cilt ve bağ dokularının sertleşmesine ve sıkılaşmasına neden olan bir grup otoimmün hastalık.
- Yemek borusu kanseri
- Kserostomi – Ağız kuruluğu
Aşağıdakiler de dahil olmak üzere, disfaji gelişme riskinizi arttıran bazı faktörler de vardır:
- Nörolojik tıbbi durumlar
- Yaş: Yetişkinler, yaşlandıkları için aşınma ve yıpranma nedeniyle gençlerden daha yüksek risk altındadır. Bazı bebekler de risk altında olabilir.
- Alkol kullanmak
- Sigara içmek
Bir sonraki yazımız, disfaji tedavisi ve disfaji hastalarının daha rahat tüketebilecekleri gıdalar hakkında olacak.
