Romatoid artrit, zaman içinde akciğerleri etkileyerek akciğer dokusu hasarına yol açabilir ve bu da pulmoner fibroz (akciğer sertleşmesi) olarak adlandırılan duruma neden olabilir. Romatoid artrit akciğer tutulumu olarak kabul edilen bu durumla birlikte, akciğer dokusu kalınlaşır ve akciğerde yara oluşumu meydana gelir. Bu da kan dolaşımında oksijen emilimini zorlaştırır.
Romatoid Artrit Nasıl Bir Hastalıktır?
Romatoid artrit (RA) eklemlerde kronik ağrıya neden olan otoimmün inflamatuar bir hastalıktır. RA, ciddi solunum problemlerine neden olarak akciğerler gibi diğer organları da etkileyebilir.
Akciğer sertleşmesi gelişme riski şu kişilerde daha yüksektir:
- Sigara tiryakileri
- Çevre kirliliğine maruz kalanlar
- Ailesinde pulmoner fibroz hikayesi olanlar
- Düzenli olarak anti-inflamatuar ilaç kullananlar
Doktorlar hala RA ve pulmoner fibroz arasındaki bağlantıyı tam olarak ortaya çıkartamamış olsa da, kanıtlar RA’lı kişilerin %40’ının pulmoner fibroz’a sahip olduğunu gösteriyor.
Romatoid Artrit Belirtileri
RA belirtileri, değişik tip ve şiddetlerde olabilirken, zaman zaman ortadan kaybolabilirler.
Hastalığın aktif olması alevlenme olarak adlandırılır. Alevlenme sırasında, belirtiler süresi ve yoğunluğu değişiklik gösterebilir.
RA’nın yaygın belirtileri şunlardır:
- Sabahları eklemlerde 30 dakika veya daha uzun süren sertlik
- Eklemlerde 6 hafta veya daha uzun süren hassasiyet, ağrı veya şişlik
- Vücudun her iki tarafındaki eklemlerde ağrı
- Eller, bilekler ve ayaklar gibi küçük eklemlerde ağrı
Romatoid artrit akciğerleri etkilediğinin belirtileri şunlardır:
- Nefes darlığı
- Kalıcı kuru öksürük
- Sık sık yorgunluk hissi
- Ani ve açıklanamayan kilo kaybı
Romatoid Artrit ve Pulmoner Fibroz Nasıl Teşhis Edilir?
Tipik olarak, uzun yıllardır RA ile yaşayan kişilerde pulmoner fibroz ve ilgili akciğer sorunları gelişir. Kişideki RA, pulmoner fibrozdan önce teşhis edilir.
Ancak, yapılan bir çalışmada tipik RA belirtileri görülmeden önce hastaların yüzde 10 ila 20’sinde solunum problemi belirtileri yaşadığı belirtilmiştir.
RA Teşhisi Nasıl Konur?
RA teşhisi, kişinin tıbbi geçmişini sorgulamak, tam bir fizik muayene yapmak ve bir dizi görüntüleme ve kan testi yapmak suretiyle konur.
Yapılan testlerde kontrol edilenler şöyledir:
- Şişmiş eklemler
- Kişinin yaşadığı acının derecesi
- Kanda romatoid faktör olarak adlandırılan antikorların varlığı
- Kemik ve eklem anormallikleri
RA’yı teşhis etmek için kullanılan yaygın testler şunlardır:
- Eritrosit sedimentasyon hızı (ESR): Alyuvarların (kırmızı kan hücreleri) bir test tüpünün tabanına ne kadar hızlı çöktüğünü ölçen bir testtir. ESR testi, RA gibi bir inflamatuar durumunun varlığını gösterir ancak tek başına RA teşhisi koymak için yeterli değildir.
- C-reaktif protein testi (CRP): Kandaki C-reaktif protein seviyesini gösteren bir testtir. Kandaki yüksek CRP seviyeleri, vücuttaki inflamasyonu veya enfeksiyonu işaret edebilir.
- Tam kan testi: Anemi kontrolü için yapılan bir testtir. 2017 yılında yapılan bir araştırmada, RA’lı kişilerin %60’ının aynı zamanda anemi olduğu tespit edilmiştir.
Pulmoner Fibroz Teşhisi Nasıl Konur?
Pulmoner fibroz teşhisine yardımcı olması için aşağıdaki testlerden bir veya daha fazlası kullanılır.
- Nabız oksimetre testi
- Pulmoner fonksiyon testi
- Göğüs röntgenleri ve bilgisayarlı tomografi gibi görüntüleme testleri
- Akciğer dokusu biyopsisi
- Arter kan gazı testi
RA ve Pulmoner Fibroz Nelere Neden Olabilir?
RA’ya bağlı pulmoner fibroz komplikasyonları derhal tedavi edilmezse hayatı tehdit edebilir.
Komplikasyonlar şunları içerebilir:
- Pulmoner hipertansiyon (akciğerlerde yüksek tansiyon)
- Plevral efüzyon (akciğer ve göğüs duvarı arasında sıvı birikmesi)
- Akciğer çökmesi
- Solunum yetmezliği
- İnterstisyel akciğer hastalığı
