Folik asit eksikliği konusunda değinmeden önce şunu açıklayalım; Folik asit, folatın sentetik formuna verilen isimdir. Birçok vitamin, multivitamin ve B kompleks vitaminlerin içeriğinde bulunur ve ayrıca ayrı bir vitamin olarak da mevcuttur. Folat ise özellikle yeşil yapraklı sebzelerde bulunur. Folik asit eksikliği vücutta düşük düzeyde folat veya B9 vitamini olduğunda ortaya çıkar. Folik asit, kırmızı kan hücrelerinin oluşumu ve doğuştan gelen engellerin önlenmesi gibi birçok bedensel süreçte hayati bir rol oynar. Vücutta yeterli düzeyde folik asit olmadığında yorgunluk, halsizlik ve cilt solukluğu gibi belirtiler meydana gelir. Günlük folik asit ihtiyacı folat açısından zengin gıdalar tüketilerek veya vitamin takviyesi alınarak karşılanabilir. Bu yazıda folik asit eksikliği belirtileri, nedenleri ve folik asit eksikliği nelere yol açar sorularına cevap vermeye çalışacağız.
Folik asit, vücudun dokularına oksijen taşıyan kırmızı kan hücrelerinin oluşumu için gereklidir. Folik asit eksikliği, vücudun yeterli sayıda kırmızı kan hücresi oluşturamadığı bir durum olan folik asit eksikliği anemisine yol açar.
Vücutta yeterli kan hücresi yoksa, organlar ve dokular yeterince oksijen alamaz ve vücut verimli bir şekilde çalışamaz.
Sonuç olarak yorgunluk, kas zayıflığı ve cilt solukluğu gibi klasik anemi belirtileri yaşanabilir.
Beslenme ve takviyeler yoluyla yeterli folik asit almak, folik asit eksikliği anemisini önlemenin en iyi yoludur.
Folik Asit Eksikliği Belirtileri Nelerdir?
Folik asit eksikliği belirtileri ilk başta belirgin şekilde ortaya çıkmayabilir. Ancak ilerledikçe vücutta şu belirtiler görülebilir:
- Halsizlik
- Tükenmişlik
- Ciltte solukluk
- Odaklanma güçlüğü
- Sinirlilik
- Baş ağrısı
- Baş dönmesi
- Saç dökülmesi
- Ağızda veya dilde yara oluşması
- Nefes darlığı
- Kalp atışı düzensizliği
Folik Asit Eksikliği Nedenleri Nelerdir?
Folik asit eksikliği folat içeren yiyeceklerin yeterince tüketilmemesi halinde ortaya çıkabilir. Bununla birlikte, sağlıklı ve dengeli beslenen kişilerde bile folik asit eksikliği gelişebilir.
Folik asit eksikliği nedenleri şu şekilde sıralanabilir:
- Folat açısından zengin besinleri yeterince tüketmemek
- Çölyak hastalığı veya inflamatuar bağırsak hastalığı (İBH) gibi vitamin emilimini engelleyen bir hastalığa veya duruma sahip olmak
- Çok sık alkol kullanmak (Alkol folat emilimini engeller ve vücudun folatı çok hızlı atmasına neden olur)
- Hamile kalmak (Hamilelikte vücudun folik asit ihtiyacı artar)
- Folat emilimini engelleyen veya folat seviyelerini düşüren bir ilaç kullanmak
- Metilentetrahidrofolat redüktaz (MTHFR) adı verilen gen varyantına sahip olmak
Tüm B vitaminleri gibi folat da suda çözünür ve bu da vücudun onu depolayamayacağı anlamına gelir. Böbrekler, fazla folatı idrarla atar.
Folik asit vücut tarafından depolanamadığı için her gün önerilen miktarda alınması gerekir. Yeterli düzeyde folik asit almak, özellikle hamile olan veya hamile kalmayı planlayan kadınlar için önemlidir.
Folik Asit Eksikliği Nasıl Önlenir?
Bu sorunu yaşamamak için yapılabilecek en iyi şeyler folik asit takviyesi almak ve folat açısından zengin gıdaları içeren bir beslenme düzenini takip etmektir.
Folik asit açısından zengin gıdalar
- Ispanak
- Marul
- Brüksel lahanası
- Kuşkonmaz
- Avokado
- Fasulye
Sonuç olarak, yeterli folat içermeyen bir beslenme düzenine veya folat emilimini engelleyen bir sağlık sorununa sahip kişilerde sadece birkaç hafta içinde folik asit eksikliği ortaya çıkabilir. Folik asit eksikliği yaşadığınızı düşünüyorsanız, en kısa zamanda bir uzman doktora başvurmalı ve gerekli testleri yaptırmalısınız.
